Drukarka CITIZEN 120D

BUDOWA I DZIAŁANIE

Konstrukcja mechaniczna drukarki jest klasyczna i nie odbiega od innych urządzeń tej klasy. Możliwe jest użycie papieru perforowanego, z rolki i w arkuszach o szerokości od 76 do 250 mm. Maksymalnie można uzyskać oryginał i dwie kopie. Dodatkowym wyposażeniem jest podajnik papieru perforowanego umieszczany ponad wałkiem i połączony z mechanizmem drukarki przez kółko zębate. W przypadku zastosowania ażurowego stojaka możliwe jest podawanie papieru spod drukarki przez szczelinę w spodniej części obudowy.

W bardzo interesujący sposób rozwiązano część elektroniczną drukarki. Wszystkie układy oprócz bezpośrednio sterujących pracą części mechanicznej zostały umieszczone na oddzielnej płytce wysuwanej jak szuflada z prawej strony obudowy. Znajduje się tam również gniazdo złącza Centronics.

Głowica drukarki umieszczona została przed wałkiem na stalowej prowadnicy i przesuwana jest paskiem zębatym. Demontaż głowicy jest bardzo prosty. Taśma drukująca o szerokości 6 mm znajduje się w dużej kasecie, a głowica przesuwa się między taśmą a kasetą. Prędkość druku wynosi w trybie draft 120 CPS (znaków na sekundę), a w trybie korespondencyjnym (NLQ) — 24 znaki na sekundę, jest więc nieco mniejsza niż w innych drukarkach.

Znaki drukowane są z matrycy 9 na 9 punktów w trybie draft oraz 17 na 17 w trybie NLQ. Do dyspozycji są cztery podstawowe kroje pisma: Pica — 10 CPI (znaków na cal), Elitę — 12 CPI, Condensed Pica — 17 CPI i Condensed Elitę — 20 CPI. Odpowiednio uzyskuje się 80, 96, 136 i 160 znaków w wierszu (na arkuszu A4). Dodatkowo można wykorzystać druk proporcjonalny, w którym liczba znaków zależy od ich rodzaju („i” zajmuje mniej miejsca niż np. „k”).

Wszystkie kroje pisma mogą być pochylone (italics) lub drukowane w podwójnej szerokości (5, 6, 8,5 i 10 CPI). Dodatkowo istnieją dwie możliwości druku rzadko spotykane w tej klasie sprzętu: druk odwrócony (w negatywie) i druk powiększony pionowo (znaki o podwójnej wysokości). Różne gęstości pisma pokazuje rys. 1, a różne odmiany kroju rys. 3. Przez odpowiedni wybór dodatkowych opcji można uzyskać różne warianty wyrazistości druku (rys. 2).

Wszystkie drukarki posiadają już standardowo odstęp wierszy 1/6, 1/8 i 7/72 cala. Poza tym istnieje możliwość dowolnego ustalenia odstępu z określonym krokiem. Większość firm stosuje programowany odstęp n/216 cala, a firma Star n/144 cala. I tu Citizen ma przewagę, bowiem dysponuje obydwoma wariantami.

Szczególnie bogate są możliwości Citizena w operowaniu odstępam1 i tabulacjami. Mamy do dyspozycji poziomą tabulację stałą, zmienną i względną oraz względną i bezwzględną tabulację punktową (określaną w punktach, a nie w znakach). Trzy pierwsze rodzaje dotyczą także tabulacji pionowej. Kolejną funkcją jest możliwość ustalania odstępu między znakami w zakresie od 0 do 127 punktów (rys. 4). Przy druku korespondencyjnym możliwe jest justowanie tekstu przez samą drukarkę (nie przez komputer). Do wyboru mamy centrowanie tekstu, justowanie do lewego lub prawego marginesu oraz justowanie do obu marginesów.

Drukarka może pracować w standardach Epson FX i IBM Graphics Printer. Standard wybierany jest przełącznikiem lub programowo — jest to pierwsza ze znanych mi drukarek posiadająca możliwość przełączenia programowego. W trybie Epson do dyspozycji jest 96 znaków normalnych lub pochylonych oraz 11 zestawów międzynarodowych po 12 znaków w każdym. Poza tym możliwe jest uzyskanie zamiast kodów sterujących od 128 do 159 dodatkowych 32 znaków graficznych. W trybie IBM otrzymuje się pełny zestaw liczący 232 znaki.

W obu trybach pracy (Epson i IBM) możliwe jest projektowanie własnych znaków i zapamiętanie ich przez dru-

karkę. Niestety zmniejsza to szybkość współpracy z komputerem, ponieważ pojemność pamięci drukarki wynosi tylko 4 KB (większość drukarek posiada bufor 8 KB).

Do sterowania pracą drukarki służą przyciski znajdujące się na górnej pokrywie obudowy. Służą one do połączenia i odłączenia drukarki (ON LINE), przesunięcia o stronę (FORM FEED) i przesunięcia o wiersz (LINE FEED). Oprócz tego kombinowane użycie przycisków pozwala na wybranie jednego z krojów pisma: Pica, NLQ, Italics, Emphasized lub Redu- ced. Niestety wymaga to pewnej wprawy. Obok przycisków znajdują się diody sygnalizujące włączenie zasilania, gotowość do pracy i brak papieru.

Włączenie drukarki z wciśniętymi przyciskami FF i LF wywołuje tryb ko piowania szesnastkowego. W odróżnieniu od poprzednio testowanych drukarek, oprócz kodów drukowane są także odpowiadające im znaki ASCII. Wciśnięcie przycisku LF przy włączaniu wywołuje, jak w innych urządzeniach, test drukarki — drukowane są wszystkie znaki dostępne w wybranym trybie pracy. Dodatkowo po włączeniu z wciśniętymi przyciskami LF i ON LINE drukowany jest numer zastosowanego w drukarce układu ROM i EPROM z zestawem znaków.

Do stałego ustawienia parametrów pracy drukarki służy zespół 10 przełączników umieszczonych na płytce z elektroniką. Dostępne są one po wysunięciu tej płytki lub przez niewielkie okienko obok prowadnicy głowicy drukującej.

EKSPLOATACJA

Podczas testowania badana była współpraca drukarki z komputerami Amstrad, Atari i Commodore. We wszystkich przypadkach drukarka pracowała bez zarzutu. Jakość wydruków jest zbliżona do uzyskiwanych na poprzednio testowanej drukarce DMP3160. Również tu w trybie graficznym pozostawał ślad przejścia głowicy.

Użytkowanie drukarki jest proste i wygodne. Jedynie wybieranie krojów pisma przy pomocy przycisków wymaga dokładności i dobrej pamięci (lub zajrzenia do instrukcji). Bardzo dogodna jest natomiast możliwość programowego przełączania trybów Epson i IBM. Przy korzystaniu z papieru w arkuszach daje się odczuć brak automatycznego podajnika — znajdujący się na wyposażeniu drukarki służy jedynie do papieru z perforacją. Z drugiej strony brak ostrej krawędzi ułatwiającej oderwanie papieru z rolki.

Kaseta zawiera dużą ilość taśmy drukującej, co zapewnia duży odstęp pomiędzy jej kolejnymi renowacjami. Dostęp do kasety i głowicy jest bardzo prosty i ich demontaż może wykonać każdy (oczywiście w przypadku głowicy należy korzystać z instrukcji).

Praca drukarki jest stosunkowo cicha pomimo braku bezpośredniej osłony głowicy. Poziom hałasu jest zbliżony do wytwarzanego przez inne drukarki tej klasy.

PODSUMOWANIE

Drukarka Citizen 120-D wyróżnia się w swojej klasie cenowej przede wszystkim znacznie większymi możliwościami wydruku tekstów. Więcej jest dostępnych odmian druku i ich kombinacji. Posiada ona także więcej znaków w trybie Epson oraz dodatkowy, ósmy tryb graficzny. Duża żywotność taśmy predestynuje ją dla użytkowników wykonujących duże ilości wydruków jednorazowo.

Zalety drukarki:

• duża liczba zestawów znaków w trybie Epson
• dodatkowe znaki graficzne w trybie Epson
• duża liczba krojów pisma i ich kombinacji
• programowe przełączanie trybów Epson i IBM
• możliwość justowania wydruku
• dużo wariantów tabulacji i formatowania wydruku
• pełny wydruk  przy  kopiowaniu szesnastkowym

Wady drukarki:

• skomplikowany  sposób  wyboru krojów pisma przyciskami
• brak krawędzi do odrywania części papieru z rolki
• mała pojemność bufora

Wojciech Zientara