Atari 130 XE różni się od swego poprzednika, popularnego w Polsce 800 XL przede wszystkim rozszerzeniem pamięci RAM do 128 kB. Nie bez znaczenia jest oczywiście nowa, ergonomiczna klawiatura przypominająca nieco Atari ST i dobrze opracowany podręcznik obsługi.
Zwiększenie pamięci RAM o 64 kB nie oznacza jednak, że mamy jednocześnie do dyspozycji całą pamięć bowiem mikroprocesor 6502 może w trybie bezpośrednim adresować tylko 64 kB. Aby zapewnić kompatybilność oprogramowania z serią XL, system operacyjny pozostał także niezmieniony, tak więc dla programu w BASIC-u mamy tylko 64 kB, czyli dokładnie takie same możliwości jak 800 XL. Jakie więc możemy mieć korzyści z dodatkowej pamięci?
Najpierw kilka słów o organizacji tej pamięci. Dodatkowe 64 kB podzielone są na 4 bloki po 16 kB każdy, ponumerowane od 0 do 3 jak na rysunku.
Obydwa zastosowane w ATARI mikroprocesory, to jest 6502 i video-procesor ANTIC są w stanie zaadresować 64 kB pamięci. Jeden z bloków dodatkowej pamięci może być podłączony zamiast bloku $4000: $7FFF w podstawowej pamięci RAM. Można tego dokonać nawet z poziomu języka BASIC poprzez instrukcje POKE 54014,n. Do zakodowania informacji, który z dodatkowych bloków ma być podłączony wystarczą dwa bity (najmłodsze). Dwa następne bity to informacja na temat dostępu do pamięci mikroprocesorów 6502 i ANTIC. Możliwe są tu następujące tryby:
- 5602 operuje na pamięci podstawowej. ANTIC na dodatkowym bloku.
— ANTIC operuje na pamięci podstawowej, 6502 na dodatkowym bloku
— 6502 i ANTIC operują na dodatkowym bloku
— 6502 i ANTIC operują na pamięci podstawowej (tryb kompatybilny z 800XL i 65XE)
Ważnym, praktycznym zastosowaniem tego rozwiązania jest RAM-DISK, czyli pełnienie przez dodatkową pamięć RAM funkcji pamięci masowej (symulacja dysku) o bardzo krótkim czasie dostępu, bardzo szybkim zapisie i odczycie charakterystycznym dla pamięci RAM. Firmowy dysk z systemem operacyjnym DOS 2.5 zawiera program, który automatycznie symuluje RAMDISK w Atari 130XE przy wczytywaniu.
Inne zastosowania mogą dotyczyć programów do redagowania tekstów i baz danych (rozszerzając znacznie ich możliwości) a nawet niektórych gier (np. duża ilość szybko wymienianych obrazów). Jeżeli chcemy wykorzystać dodatkową pamięć programując w języku ATARI BASIC można wymieniać bloki pamięci stosując instruk cje POKE, należy jednak uważać aby nie zdezorganizować pracy aktualnie wykonywanego programu, tj. należy się upewnić, czy program, który przepina blok pamięci sam mieści się poza blokiem przepinanym. Dla osób chcących programować w języku BASIC i wykorzystywać w pełni dużą pamięć ATARI 130XE polecić 1. Efekty barwne Atari 130XE można dostępny w postaci cartridge a BASIC XL firmy Optimized System Software. Daje on ponad 120K pamięci wolnej dla programu, zawiera wiele dodatkowych instrukcji i jest szybszy od standardowego interpretera (patrz artykuł o języku BASIC XL).
Mariusz J. Giergiel